به نام خدا

سد چیست؟

سد دیواری است که در برابر انبوهی از جریان اب می ایستد و ان را مهار می کند.

در پشت سد در یاچه ای تشکیل می یابد که(مخزن) نامیده می شود. اب در مخزن زخیره می شود تا هنگام نیاز به مصرف برسد.

صنعت سد سازی خدمت بسیار بزرگی به بشر در استفاده از منابع ابی و زمینی کرده است. اگر سد را در محل مناسبی بنا کنند از به راه افتادن سیل جلوگیری می شود. ابی که در پشت سد جمع می شود برای نوشیدن مردم و حیوانات ذخیره ارزشمندی است. از این آب زمینهای خشک زراعتی نیز سیراب می شوند. بعلاوه  در بسیاری از سد ها فشار ناشی از ریزش اب را به توربین هایی هدایت می کنند و توربینها دستگاههای تولید برق را به حرکت وامی دارند و نیروی سرشاری از برق فراهم می اورند.

سد های جدید بر چند گونه است_

(( سد بتونی گرانشی یکپارچه)) که فقط از بتون ساخته شده و تنها به خاطر وزن خودش است که چون عمود وار بر زمین سنگینی می کند فشار اب را تحمل می کند و از جا نمی لغزد.

به این سد ((گرانشی)) می گویند زیرا با تکیه بر نیروی گرانش است که بر جای خود استوار می ماند.

(( سد میان تهی بتونی)) سدی است که از بتون خالص ساخته نشده بلکه در لابه لایش میله های فلزی کار گذاشته اند. این گونه سد ارزان تر تمام می شود.

(( سد خاکی)) به سدی گویند که از انباشتن خاک و سنگ بر روی هم درست می شود. ان را (( سد خاک انبان)) و یا ((سد سنگ انبان)) نیز خوانده اند. (( بند و خاکریز)) هایی که برای مهار کردن سیل در سواحل دریا و رود ها دیده می شود از انواع سد خاکی است.

معمولا هر سدی یک ((گریزگاه آب)) دارد که عبارت است از تونل بیا سطحی سراشیب که آب مخزن بتدزیج از انجا خارج می شود.

گریزگاه آب برای نگاه داشتن اب در سطحی معین است و نمی گذارد که آب از بالای سد سر برود.

سد سازی بر روی روانه ها و رودخانه ها در سراسر جهان از هزاران سال پیش معمول بوده. قدیمی ترین سدی که در مصر شناخته شده است تاریخش به 4500 سال پیش باز می گردد.

پایان

نوشته کامپیوتری _ سید مصطفی سیدی

بر گرفته از کتاب به من بگو چرا؟ جلد 10